Yakı otu mera gülü ismiyle de bilinir. Pembemsi kırmızı ya da leylaki renkte ters yumurta şeklinde çiçekler açar. Fasulye kapsülünü andıran meyveler verir. Yakıotu bitkisinin zehirli türleri de mevcut olduğundan mutlaka uzman bir kişi tarafından toplanıp kurutulmalıdır. Eski çağlarda yaraların tedavisinde kullanıldığından yakıotu ismini almıştır. Troya savaşında askerlerin yaralarını iyileştirmek için yakıotu kullanıldığı söylenir. Antikçağda bereketi ve güzelliği simgeleyen bitkinin çiçeklerini genç kızlar taç olarak kullanırlarmış.
Latince adı ‘Herba Moxibustion’ olan Yakıotu, küpeçiçeğigiller familyasındandır. Avrupa, Asya, Kuzey Amerika ve Avustralya’da yetişir. Ülkemizde Adana, Bitlis, Giresun ve Trabzon’da yaygın olarak bulunur. Dünyada bilinen 400 çeşidi vardır. Sürgün kökleri sayesinde bulunduğu toprağa hızla yayılabilen çokyıllık otsu bir bitkidir.
Bileşiminde flavorglycosid’ler ile özellikle kaempferol, quercetin ve myricetin türevleri içermektedir. Yakı otlarında ayrıca b-sitosterol, sitosterol’un değişik esterleri ve sitosterol glucoside’ler (ki bunlar bitkisel sterollerdir) ile gallic asit türevleri ve ellagitanin’ler de bulunmaktadır. Beta-sitosterollerin gerek tek başlarına ve gerekse diğer bitkisel sterollerle birlikte kanser hücre oluşumunu engelledikleri gibi kandaki kolesterol düzeyini kolesterolün emilimine engel olarak düşürdükleri de bilinmektedir.
Yakı Otu’nun Faydaları Nelerdir?
- Bu bitkiden hazırlanan çay prostatit (prostat iltihaplanması ve BPH (Prostat büyümesi) problemlerine karşı çok etkilidir. İçerdiği bileşenlerle ilgili bilim adamlarının yapmış oldukları araştırmalar bu bitki ile hazırlanan çayın anormal prostat büyümesini engellediğini kanıtlamıştır. Küçük çiçekli yakı otu ile prostat tedavisine başlanıldıktan sonra çok kısa sürede gece tuvalete gitme isteğinde ciddi azalmalar olduğu görülür.
- 2006 yılında Pretoria Üniversitesinde yapılan çalışma anti-inflamatuar, antibakteriyel ve antioksidan bakımından BPH ve prostatit tedavisinde diğer bitkilere göre bu bitkiden hazırlanan ekstrenin daha etkili olduğu kanıtlanmıştır.
- Yakı otu idrar yolları ve mesanede oluşan rahatsızlıklar için de oldukça faydalıdır.
- Özellikle kırk yaş ve üstü erkeklerde hormonal değişikliklere bağlı olarak prostat gelişimin hızlandıran bunun yanı sıra saç dökülmesi ve saç beyazlamasına da neden olan dihidrotestesteron (DHT) seviyesi artabilmektedir. İşte prostata bunun yanı sıra saç dökülmesine ve beyazlamasına neden olan DHT hormonu seviyesinin düşürülmesinde bu bitki çok tesirlidir.
- Yakı otu iltihap giderici ve spazm çözücü özellik taşır.
- Vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasını sağlar.
- Öksürüğü giderir ve astım hastalarında rahatlama sağlar.