Hint, Asya ve Arap ülkelerinde binlerce yıldır bitkisel şifa geleneklerinde kullanılan zencefil, tarih boyunca pek çok hastalıkla mücadelede önemli bir yeri vardır. Çin’de 2000 yıldır mide hastalıklarının, bulantılarının tedavisinde zencefil kullanılmaktadır. 13. Yüzyılda yemeklerde baharat olarak kullanımı ile popülerlik kazanmıştır. Çinli, Asyalı ve Arap tüccarlar tarafından Avrupa’ya sokulan bitki, buradaki halk tarafından da büyük ilgi toplamıştır. Romalılar dönemine ait kayıtlarda bir kilo zencefil bitkisinin bir koyuna eşdeğer olduğuna dair bilgiler yer almaktadır. Kur’an’da adı geçen tek baharattır: “Orada katkısı zencefil olan bir kadehten de içirilir. Orada bir pınardır ki selsebil diye isimlendirilir.(İnsan suresi 17-18. Ayetler)
Latince adı ‘Zingiber Officinale’ olan bitki, Zencefilgiller familyasına ait bir bitkidir. Anayurdunun Güneydoğu Asya olduğu sanılmakta, günümüzde Hindistan ve Malezya ile diğer bazı tropikal bölgelerde yetiştirilmektedir. Ülkemizin iklimi uygun olmadığından Türkiye”de zencefil yetişmemektedir. Yararları Çin ve Hindistan”da çok eski çağlardan beri bilinen bitki, Avrupa”ya tüccarlar tarafından getirilip tanıtılmıştır. 120 cm’ye kadar boylanabilen bitkinin bir yıllık ömrü olan gövdesinin, kamışınkini andıran bir duruşa sahiptir. Tarçın kokusuna benzeyen özel kokulu, 15-20 cm. uzunluktaki sivri uçlu ve mızrak biçimli yaprakları, gövdeyi saran kılıflardan çıkar. Kozalakları anımsatan küçük, beyaz ve üzeri mor lekeli çiçekleri pek seyrek açar ve kısır olurlar. Zencefilin kalın, etli, lifli ve boğum boğum yapılı kök gövdesi (rizomu) kahverengi sarımsı olup bundan yumru kökler çıkarak çevreye yayılır. Bitki, bu rizomların bölünüp ekilmesiyle çoğaltılır.
Zencefil zingiberon, zingiberol, fellandron, borneol, sineol sitrali içeren uçucu yağ ile nişasta, yapışkan bitki sıvısı ve reçine yönünden zengindir.
Zencefil Bitkisinin Faydaları Nelerdir?
- Mide bulantılarına ve kusmalara karşı zencefilin faydası araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır. Hamilelikte ki kusma ve bulantılar içinde önerilir.
- İçerisinde bulunan magnezyum, çinko ve krom sayesinde kan akışını hızlandırarak ateşi ve aşırı terlemeyi önleyerek vücut sıcaklığını dengeleyici etkiye sahiptir.
- Kandaki yağ oranını düzenleyerek damarları koruyucu etkisi vardır. Şeker hastalığını tedavi edici etkisi vardır.
- Zencefilin yumurtalık kanserine sebep olan kanser hücrelerini öldürücü etkisi vardır.
- İçerisinde anti-enflamatuvar maddeler sayesinde ağrı kesici özelliği vardır. Ayrıca vücutta oluşan iltihabı da yok edici özelliktedir.
- Zencefilin bağışıklı sistemini güçlendirici etkisi vardır. Düzenli bir şekilde tüketildiğinde atardamalarlarda meydana gelen yağlanmayı gidererek felç tehlikesini en aza indirir. Ayrıca zencefil özellikle bal ile tüketildiğinde boğaz tahrişi ve öksürüğe de iyi gelmektedir.
- Yapılan araştırmalara göre soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlarda zencefilin tedavi edici etkisi kanıtlanmıştır.
- Solunum yolları rahatsızlığı olanların akciğerlerini genişleterek daha rahat nefes alıp vermelerini sağlar. Zencefilin balgam söktürücü etkisi vardır.
- Kolon kanserine karşı zencefilin önemli ölçüde önleme özelliği vardır. Yapılan araştırmalara göre kolorektal kanser hücrelerinin büyümesini engelleyerek kolon kanserini önler.
- Zencefilin hazmı kolaylaştırıcı etkisi vardır. Bu sayede mide hastalıklarını tedavi edici özelliği vardır.