Osteoporoz Hastalığı, Osteoporoz Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Osteoporoz veya kemik erimesi, kemik metabolizmasındaki bir bozukluk sonucunda kemikteki protein örgüsünün seyrelmesiyle iskelette ortaya çıkan ve kemiklerin çok kolay kırılabilmesine sebep olan bir hastalıktır. Kemiğin birim hacimdeki mineral yoğunluğu azalmıştır.

Osteoporoz Nedenleri Nelerdir?

Osteoporozun en yaygın nedeni, yaşlanmaya bağlı olarak bazı hormonların düşük bir miktarda üretimidir. Menopoz yaşında olan kadınlarda (yaklaşık 50 yaş ve üzeri) östrojen üretiminin azalmasının ve 70 ve üstü yaşlardaki erkeklerde de testosteron üretimi azalmasına bağlı oluşan deneyimleri yaşar. Osteoporozun diğer nedenleri şunlardır:

• Yaşlanma,
• Alkolizm ve sigara içme,
• Bazı antiepileptik ilaçlar,
• Romatoid artrit (RA) ve böbrek hastalığı gibi kronik (uzun süreli) koşullar,
• 3 aydan fazla günlük olarak kortikosteroid ilaçların kullanılması,
• Yeme bozuklukları,
• Kalıtım,
• Hiperparatiroidizm (paratiroid hormonunun aşırı üretimi (PTH)) adı verilen ve kemiklerden kalsiyum çekilmesine neden olan durum,
• Normal kemik oluşumu için gerekli olan yeterli kalsiyum, D vitamini ve fosforun yeterli tüketilmemesi,
• Sedanter (durağan) yaşam tarzı ve uzun süre yatak istirahati gibi aktif olmama yada  hareketsizlik.

 Osteoporoz Belirtileri Nelerdir?

Hastalık genellikle çok yavaş gelişir, çünkü genel olarak, erken aşamalarında hiçbir belirti bulunmamaktadır. Osteoporozun sinsi bir hastalik olarak bilinmesinin nedeni de budur. Belirtiler meydana geldiğinde, belirtiler kişiden kişiye , şiddetine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Osteoporoz yaygın bir belirtisi omurga, el bileği veya kalçada görülen kırıklardır. Kırıklar, şiddetli kemik incelmesinin olduğu ve genellikle hastalığın ilerlemiş aşamada olduğunun bir göstergesidir. Bu evrede, osteoporoz belirtileri genellikle aşağıdaki gibidir:

• Spinal kemik kırıklarına bağlı olarak şiddetli olabilen sırt ağrısı,
• Kemik ağrısı veya hassasiyet,
• Az veya çok yada hiç travma olmadan oluşan kırılmalar,
• Boyda kısalma,
• Spinal kemik kırıklarına bağlı olarak ciddi olabilen boyun ağrısı,
• Eğik duruş (kifoz).

 Osteoporoz ve Sağlıklı Yaşam İçin Öneriler

Güneşten yeterice faydalanamıyorsanız veya ileri yaşlarda iseniz D vitamini alın.

D vitamini kalsiyumun barsaktan emilimine ve kemikler tarafından depolanmasına yardımcı olan bir hormondur. Günlük ihtiyacımız olan miktar 400-800 İU’dur. Güneş ışığının etkisi ile ciltte, karaciğerde ve böbrekte sentezlenerek aktif D vitamini haline dönüşür.

Kış aylarında, güneş ışığından yeterli yararlanamama durumlarında sentezi azalmaktadır. İleri yaşlarda özellikle böbrekten yapımının azalması yaşlanma sonucu osteoporozun artmasına yol açan önemli bir durumdur.

 Sigara içmekten kaçının.

Sigara içenler içmeyenlere göre daha fazla osteoporoz riskine maruz kalmaktadır. Sigara birkaç yolla osteoporoza neden olmaktadır. Sigara içenler menapoza daha erken girerler, östrojen düzeyi sigara içenlerde daha düşüktür ve vücut kitle indeksi daha azdır.

 Alkol kullanmayın.

Alkol tüketen kişilerde osteoporoza yakalanma riski daha yüksektir. Aşırı alkol tüketimi ile kalsiyum emilimi azalır, atılımı ise artar. Alkol ile beslenme alışkanlığı da bozulur. Protein ve sodyum alımı azalır, protein kaybı artar.

Yine alkole bağlı endokrin değişiklikler sonucu testosteron azalması ve kortikosteroid artışı osteoporozu kolaylaştırmaktadır.

 Aşırı miktarda kahve tüketmeyin.

Aşırı miktarda kahve tüketimi idrar ve bağırsak kalsiyum atılımını etkilemektedir. Günde 150 mg kafein (yaklaşık bir bardak kahve) idrar kalsiyumunu günde 5 mg arttırmaktadır. Düşük dozlarda kafeinin etkisi önemsizdir.

 Hayvansal proteinden zengin gıdaları aşırı tüketmeyin.

Proteinden zengin diyetler kalsiyumun idrarla atılımını arttırmaktadır. Bu etki yüksek fosfat içeriği nedeni ile hayvansal proteinlerde daha fazladır.

 Menopozda egzersiz önemlidir.

Egzersizin yaşa bağlı kırık insidansını azaltması çeşitli mekanizmalarla açıklanmaktadır. Genç erişkinlerde egzersiz tepe kemik kütlesini arttırmakta ve böylece daha sonra görülebilecek kırık riski azalmaktadır. Erken menapozal kadınlarda östrojen yetersizliğine bağlı hızlı kemik kaybı egzersizle yavaşlayabilmektedir.

Son olarak yaşlı erişkinlerde egzersiz yaşa bağlı kemik kütlesi azalmalarını geciktirebilmekte, düşme insidansı ve düşme sonucu gelişebilecek hasarı azaltabilmektedir.

Ancak öne eğilerek yapılan hareketler omurga kemiklerinde kırılmaya neden olabileceğinden egzersiz sırasında bu hareketlerden kaçınılmalı ve düzgün bir duruş sağlayan sırt kaslarının kuvvetlendirilmesine çalışılmalıdır.

Kemiklere yük bindiren; yani vücut ağırlığını kemiklerimize taşıtarak ayakta yaptığımız egzersizler kemiklerimizi uyararak güçlenmesine yardımcı olur.

  Yaşam boyu aktif kalın.

Sedanter yaşam ve uzun süreli yatak istirahati osteoporoz riskini arttırır.  Hareketli olma, kolay hareket edebilme yeteneğimizi artırır, kas gücümüz artar, dengemiz korunur,  düşmeden korunuruz.