Guatr, boyunda ön alt kısımda yer alan tiroid bezinin büyümesidir. Aslında tek bir hastalık olmaktan çok tiroid bezinin az, normal veya fazla çalışmasıyla birlikte görülebilen tiroid bezi büyümelerini ifade etmektedir. Tiroid bezi salgıladığı hormonlar aracılığıyla vücudumuzun çalışma hızını düzenlemektedir.
Sebepleri;
Tiroid bezinin büyümesine ve guatr tablosunun oluşumuna sebep olan başlıca nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- İyot eksikliği,
- Tiroid bezinin normalden fazla çalışması,
- Tiroid bezinin normalden az çalışması,
- Tiroid bezinde içinde ve üzerinde oluşan küçük şişlikler (nodüller),
- Tiroid kanseri,
- Tiroid bezi iltihaplanması.
Bulgu ve belirtileri;
Bazı olgularda hiçbir belirti vermediği gibi hastalar öksürük, yutma güçlüğü, boyunda şişlik, ağrı ve nadiren solunum güçlüğü yakınmaları ile gelebilir. Tiroid bezinin büyümesi sonucunda sözü edilen yakınmalar ortaya çıkabileceği gibi tiroid bezinin salgıladığı hormon düzeylerinin olması gerekenden az veya fazla olmasından kaynaklanan belirtiler de görülebilir. Tiroid hormonlarının normalden fazla salgılanması durumunda baş ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı, titreme, sinirlilik, bulantı, kusma ve ishal görülebilir. Tiroid bezinin salgıladığı hormonların normalden az olması sonucunda ise kilo alma, kabızlık, halsizlik, ciltte kuruma, saç dökülmesi gibi söz konusu olabilir.
Kimlerde daha sık görülür?
Kadınlarda, 50 yaş üzeri kişilerde, iyot eksikliğine bağlı olarak Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde, radyasyona maruz kalanlarda, lityum gibi bazı ilaçları kullananlarda, sigara içenlerde, bazı enfeksiyonlarda, bağışıklık sistemi sorunları olanlarda, gebelik ve menopoz dönemlerinde ve ailesinde guatr öyküsü olanlarda daha sık görülür.
İç/ dış guatr ve zehirli guatr ne demektir?
Tıbbi terim olarak pek kullanılmamakla beraber özellikle halk arasında muayenede tiroid bezinin büyümediği fakat hormon dengesizliği olan guatr hastalığı “iç guatr”, muayenede saptanabilen guatr olguları ise “dış guatr” olarak ifade edilebilmektedir. Tiroid bezinin normalden fazla hormon salgılaması ile kendini gösteren olgular ise hastalığını “zehirli” olarak nitelendirilmektedir.
Tiroid nodüllerinin sıcak veya soğuk olması ne demektir?
Tiroid nodüllerinin büyük çoğunluğu iyi huylu olmasına karşın, %5 civarında nodül içinde kanser bulunabilmektedir. Nodüllerin soğuk veya sıcak olması sintigrafi ile tespit edilebilmektedir. Soğuk nodüllerde kötü huylu nodül olma ihtimali diğer nodüllerden daha fazladır.
Guatrdan korunmak için öneriler;
– Florürden yoğun olan suların daha az içilmesi.
– İyotlu tuz kullanın.
– A, C ve E vitaminleri gibi antioksidan içeren sebze ve meyvelerin yenilmesi.
– Selenyum zengini tam buğday ekmeğiyle beslenme.
– Çinko zengini kepekli ekmek, tavuk, süt ve süt ürünleri, patates, ceviz, badem, balık, kurufasulye, lahana ve kuzu eti gibi gıdaların tüketilmesi.
One thought on “Guatr, Guatr Belirtileri ve Tedavisi”