Çoban çantası kokusuz ve hiç de hoş olmayan acımtırak bir tada sahiptir. Buna rağmen Ortaçağ’dan beri çok çeşitli kültürler tarafından şifasal özelliği nedeniyle kullanılmaktadır. Ünlü Hipokrates dölyatağı rahatsızlıklarında Çoban çantasını önermiştir. İltihaplı iç yaraların tedavisinde Dioskarides ve Galen bu bitkiyi kullanmışlardır.
Latince adı ‘Capsella bursa pastoris’ olan Çobançantası, turpgiller familyasındandır. Ana vatanı Akdeniz havzasıdır. Ülkemizde Ege, Trakya, Akdeniz ve Anadolu bölgesinde yetişir. Kalp şeklindeki meyve kapsülleri çoban çantasını andırdığı için bu isimle anılır. Gövdesindeki yaprakları küçücük ve ok biçimlidir. Kuraklığa, soğuğa dayanıklılığıyla bilinen tek yıllık otsu yabani bir bitkidir. Diğer isimleri Cıngıldak otu, Çoban kesesi, Çoban torbası ve Kuşkuş otudur. İlkbahardan sonbaharın sonlarına dek beyaz renkli minik minik çiçekler açar. Çiçekleri toplu halde dalın ucunda bulunur. Dar yaprakları, uzun, parçalı kenarları dişlidir. Kalbi andıran meyveleriyle hemen diğer bitkilerden kolayca ayırt edilebilmektedir. Tadı acı gibidir ve kokusu pek hoş olmayabilir. Her türlü açık alanda kolayca rastlanabilecek bir bitkidir. Ağrıları dindirme ve kanamaları durdurma gibi amaçlarda etkili bir bitkidir. Premenstural dönemde yaşanan genel sıkıntıların giderilmesinde kullanımı bulunmaktadır.
Çoban çantası, kardioaktif steroidler (muhtemelen sadece tohum kısmında bulunduğu düşünülmektedir), glukosinolatlar, flavonoidler (rutin, luteolin-7-rutinosid), kafeik asit deriveleri (klorogenik asit) gibi birçok bileşen içermektedir.
Çoban Çantası bitkisi
Çoban Çantası’nın Faydaları Nelerdir?
- Baş ağrılarını dindirmek,
- Hafif kalp yetmezliği gibi problemlerin tedavisine yardımcı amaçlı,
- Hipotansiyonu (düşük tansiyon) dengelemek için,
- Sinirsel kaynaklı kalp rahatsızlıklarının üstesinden gelmeye yardımcı olarak,
- Premenstural dönem sıkıntılarını (adet öncesi dönem) hafifletmek veya gidermek için,
- Kan tükürme ve idrarda kan görülmesi gibi bazı şikâyetlerin tedavisine yardımcı amaçlı olarak,
- Özellikle akut sistit gibi bazı idrar yolları rahatsızlıklarında idrar yolları antiseptiği olması amaçlı, oral olarak (ağızdan alınarak) kullanılır.
- Burun kanamasını durdurmak, yüzeysel yanıkların iyileşmesine yardımcı olmak ve kanamalı cilt hasarlarını tedavi etmek için topikal olarak (sadece etkilenen bölgenin üzerine) kullanılır.
- Çoban çantası, Amerika’da özellikle baş ağrılarını dindirmek için, İspanyada ise çay şeklinde tüketilerek, mesane enflamasyonlarını iyileştirmek için kullanılır.
