Eklemde aniden gelişen gut hastalığı, ağrı, kızarıklık, şişlik ve hassasiyetle karakterize, mikrobik olmayan bir eklem iltihabıdır.Ancak, diz, ayak bileği, dirsek, el parmağı eklemleri de etkilenebilir. ‘Kralların hastalığı’, ‘zengin hastalığı’, ‘damla hastalığı’ gibi adlarla da anılır.
Gut hastalığı kimlerde görülür?
Gut için belirli risk faktörleri mevcuttur. Söz konusu risk faktörleri şunlardır:
- Yaşam stili gut için risk oluşturabilir. Aşırı alkol tüketimi, kırmızı et, sakatat, kabuklu deniz ürünleri, fruktozdan zengin yiyecek ve şekerli içecekler.
- Kontrolsüz kan basıncı, diyabet, aşırı kilo, yüksek yağ ve kolesterol seviyeleri, ateroskleroz gibi rahatsızlıklar.
- Tiyazid grubu diüretikler (idrar söktürücüler), kanı sulandırıcılar (idrarla atılımını engeller), organ nakli tedavisinde organın atılımını önleyen bazı ilaçlar, lösemi tedavisinde kullanılan ilaçlar.
- Anne, baba ve kardeşler gibi birinci derece akrabalardan herhangi birinde gut varlığı. Gutta çoklu genetik yatkınlık söz konusudur.
- Yaş ve cinsiyet önemli bir faktördür. Kadınlarda ürik asit seviyesi, erkeklerden daha düşüktür. Ancak menopozdan sonra kadınlarda da ürik asit seviyesi yükselir ve gut riski artar. Erkeklerde 40-50’li yaşlarda başlarken, kadınlarda daha ileri yaşlara kayar.
- Nadir görülen bazı genetik hastalıklar (Lesch Nyhan sendromu gibi).
Gut hastalığının nedenleri nelerdir?
Hastalığın nedeni, ürik asit miktarının kanda ve dokularda artmasıdır. Bu ürik asit miktarının artmasında bazı faktörler rol oynamaktadır. Vücutta ürik asit üretimi aşırı derecede artmıştır ya da ürik asidin böbreklerden atılmasında bir bozukluk vardır.
Kronik böbrek iltihabı olanlarda, idrar söktürücü ilaç kullananlarda, kandaki ürik asit miktarı artar. Bazı hastalıklar, gutun ortaya çıkmasına neden olur. Bunlar; şeker hastalığı, yüksek tansiyon, şişmanlık gibi…
Kalıtsal faktörler, (soya çekim) bir çok hastalıkta olduğu gibi, gut hastalığında da önemli bir faktördür. Doğuştan gelen bazı hastalıklar gut için bir risk faktörüdür. Erkeklerde daha çok görülür. Yaş ilerledikçe gut görülme riski artar.
Beslenme tarzı daha önceleri önemli bir neden olarak görüldüyse de, günümüzde, bunun hastalığa yakalanma riskinde fazla bir artış gösterdiği saptanamamıştır. Fakat alkol ve sigara kullanımı guta neden olabilir. Şişmanlık gut hastalığı riskini arttırmaktadır.
Gut hastalığının belirtileri nelerdir?
Akut gut atağı, genellikle gece yarısı veya sabaha doğru aniden ayak birinci baş parmağında (veya tutulan eklemde) şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık, hassasiyet ve ısı artışıyla başlar. Eklemdeki ağrı ve hassasiyet o kadar şiddetlidir ki, kişi üzerine basamaz, hareket ettiremez, ayakkabı giyemez hatta yorganın bile değmesini istemez. Ağrı ilk 12-24 saat içinde daha da şiddetlenir. Atak birkaç gün ile bir kaç hafta içinde (ortalama bir hafta) kendiliğinden geçer. Bazen o eklemde, daha azalmakla birlikte birkaç hafta daha rahatsızlık hissi kalabilir.
Gut hastalığına karşı ne yapmalısınız?
- Günde 8-16 bardak su için veya eş değeri sıvı (2-4 litre) alın.
- Alkolden kaçının.
- Orta miktarda protein tüketin ve pürinden zengin gıdalara dikkat edin. Doymamış yağ tüketin.
- Günlük et, balık ve kümes hayvanlarından 113-170 gramı geçmeyin.
- Fazla kilolardan kurtulun ve ideal kilonuzu koruyun.
- Kafeinli veya kafeinsiz kahve tüketin (ürik asit seviyelerini azaltır).
- C vitamini alın(kan ürik asit seviyesini azaltabilir). Kiraz tüketin.
2 thoughts on “Gut Hastalığı, Gut Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi”