Lösemi hastalığı, kemik iliğinden kaynağını alan ve kan üreten kök hücrelerinden birinin, çeşitli etkenlerin bir araya gelmesi ile gelişiminin bir basamağında duraklaması ve kontrolsüz aşırı çoğalmaya başlamasıdır. Lösemi ilk önce kemik iliğinde başlar ama daha sonra diğer organlara yayılır. Löseminin erken fark edilmesi ile yayılmasının önüne geçilebilinir. Bu farkındalık büyük önem taşır. Çünkü kan hücrelerinin vücutta yayılımı ne kadar kolaysa lösemi hücreleri de kanla beraber aynı şekilde hızlıca vücutta yayılır. Daha sonra sayısı iyi huylu beyaz kan hücrelerini geçen bu kanserli hücre kanama, enfeksiyon, kansızlık ve ağrıya neden olabilir.
Lösemi Hastalığı Türleri Nelerdir?
Lösemi hastalığı hızlı ve yavaş seyretmesine göre akut ve kronik adı verilen iki türe ayrılır. Hızlı seyreden ve daha çabuk belli olan lösemi ‘akut’; yavaş seyirde ilerleyerek uzun yıllar gelişen lösemi ise ‘kronik’ olarak adlandırılır. Akut ve kronik de beyaz kan hücrelerinin cinsine göre ikişer kola ayrılır. Beyaz kan hücresi lenfosit ise “lenfoblastik lösemi”, myelosit ise “miyelogenöz lösemi” olarak adlandırılır. Bu 4 ana lösemi türünden başka daha az sıklıkla görülen tüylü hücre lösemisi, kronik miyelomonositik lösemi ve juvenil miyelomonositik lösemi adında farklı lösemi türleri de bulunmaktadır.
Yetişkinlerde en sık görülen lösemi türleri, kronik lenfositik lösemi ve akut miyeloid lösemidir. Çocuklarda ise akut miyelojenöz lösemi (AML) ve miyeloid lösemiler daha çok görülmektedir.
Lösemi Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Lösemi hastalığını belirli ek bir nedene bağlamak yanlıştır. Tam olarak nedeni bilinememekle birlikte bir araya gelen ve maruz kalınan bir çok faktör hastalığın tetikleyicileri arasında sayılabilir. Yetişkinlerde lösemi çevresel faktörlere bağlanırken, çocuklarda daha çok genetik hasarlara bağlanır. İşte, lösemi için risk faktörleri;
-Radyasyon, nükleer radyasyon
-Bazı kimyasallar (benzen vb.)
-Kemoterapi tedavisi, bazı kanser ilaçları
-Genetik problemler, mutasyon ve down sendromu
-Sigara kullanmak
-Kan hastalıkları
-D vitamini eksikliği ve raşitizm
-Bebeklerde 2 yaşından sonra görülen viral enfeksiyonlar
-Ailede görülen kanser ve tümör çocuklarda lösemiye neden olabiliyor.
Lösemi(Kan Kanseri) Hastalığı, Lösemi Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi
Lösemi Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Lösemi hastalığı akut ve kronik türlerinde farklı şekillerde seyreder. Yavaş ve sessizce ilerleyen kronik löseminin belirgin bir belirtisi yoktur. Bu lösemi türü ancak rutin kan testlerinde görülebilir. Lösemi belirtilerinin net bir şekilde görüldüğü tür akut lösemidir. Eğer beyne etki ettiyse baş ağrısı, kusma, zihin karışıklığı, kas kontrolünün zayıflaması gibi belirtiler görülebilir. Löseminin sık şekilde görülen belirtileri aşağıdaki gibidir;
-Aşırı kilo kaybı,
-İştahsızlık,
-Kemik ve eklem ağrıları (özellikle bel ve bacaklarda),
-Testislerin şişmesi,
-Lenf bezlerinin şişmesiyle nefes darlığı ve solunum güçlüğü,
-Göz ağrısı ve görme problemleri (bulanık görme gibi),
-Göğsün içindeki veya midedeki düğümler tıkanma,
-Halsizlik, nöbet, kusma ve denge kaybı,
-Uzun süre düşmeyen ateş ve gece terlemeleri,
-Dalak ve karaciğerin şişmesi nedeniyle karın bölgesinde görülen şişlik,
-Özellikle çocuklarda antibiyotik ve benzeri tedavilerle bir türlü iyileşmeyen enfeksiyonlar,
-Basınç nedeniyle kan dolaşmasının güçleşmesi ve yüzün ve kolların şişmesi. Baş, kollar ve göğüs üst kısmı mavimsi-kırmızı bir renk alması,
-Boynun yan tarafı, kasıklar ve koltuk altı bölgesinde lenf bezlerinde şişkinlik,
-Anemi belirtilerinin görülmesi (soluk ten, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, baş dönmesi, konuşma güçlüğü vs.),
-Kanama; yaralanmalarda ya da regl dönemlerinde aşırı kanama görülmesi, burun ve diş eti kanamaları; aynı zamanda yaralanmalarda aşırı morarmalar oluşması.
Löseminin Tanı Yöntemleri
Lösemi tanısını koyabilmek için hastanın öyküsü dinlenmeli. Muayenenin yanı sıra ileri tanı yöntemleri ile incelemelerin yapılması gerekmektedir.
Muayene:
Lösemi şüphesi olan kişiye öncelikle iyi bir fizik muayene yapılmalıdır (lenf bezlerinde şişlik, karaciğer, dalak büyüklüğü yönünden değerlendirilmelidir.)
Uygun kan incelemeleri:
Kan sayımı ve gerekli biyokimyasal incelemeler
Kemik iliği biyopsisi:
Kalça kemiğinden alınan kemik iliği incelenmelidir. Kemik iliği biyopsisi ve kemik iliği sıvısının cam üzerine yayılarak patolojik incelenmesi.
Genetik incelemeler:
Kemik iliği veya kandan alınan numunelerden lösemi hücrelerinin genetik incelemeleri
